.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Kerstverhaal 2014 over Komiel de dappere scheepshond.
Ruim 90 jaar geleden was ze gebouwd op traditionele wijze. Geklonken op een werf in Schiedam en na haar eerste dertig jaar had ze een grondige renovatie ondergaan en had ze nog vijftig jaar lang als de kleine vrachtvaarder Crescendo zo’n beetje alle havens aangedaan van West Afrika tot en met Noorwegen. Nu lag zij al weer vijftien jaar afgemeerd aan één van de vele binnenhavens van Rotterdam. De Crescendo zou nooit meer op eigen kracht uit kunnen varen. Ze zou niet meer over de zee zwerven en alleen nog maar als woning van Kapitein Goes dienen. De rol die ze al meer dan een halve eeuw had vervuld.
Kapitein Goes was een oude man met een grote baard, had een verweerd gezicht met een bobbelige neus, altijd een smoezige pet net iets scheef op zijn hoofd en steevast een pijp in de mond. Als je ooit een karikatuur van een oude zeerob hebt gezien dan zou hij daar model voor hebben gestaan. Hij moest in zijn jongere jaren een echte zeebonk zijn geweest. Nog steeds had hij een rijzige gestalte die ontzag in boezemde maar zijn ietwat geronde schouders lieten zien dat hij in de najaren van zijn leven was. Een fase waarin hij graag vertelde over de vele belevenissen op zee.
Het was op een koude en regenachtige namiddag dat ik hem midscheeps trof op de brug van De Crescendo, zijn trots. Hier stonden, naast een enorme hondenmand, een paar makkelijke stoelen in maar verder was het interieur nog steeds volledig in oorspronkelijke staat alsof het schip zo klaar was om uit te varen.
Ik was naar hem gekomen omdat hij deze keer iets zou vertellen over zijn hond Komiel, die hem ruim 16 jaar had vergezeld.
Nadat de Oude Genever op tafel was gekomen en zijn pijp voor de zoveelste keer het licht van een lucifer kreeg, stak hij van wal. Kapitein Goes kwam oorspronkelijk ook uit Goes. Hij had zijn ouders op twintigjarige leeftijd verloren tijdens de watersnoodramp van 1953. Dat was het moment geweest dat hij definitief had gekozen om de zee de baas te worden. Als matroos was hij aangemonsterd op de Crescendo en toen is hij na een onderbreking van enkele jaren, om te studeren aan de zeevaartschool, opnieuw aangemonsterd op dezelfde Crescendo maar toen als 2e stuurman. Sindsdien was hij de rangen door geklommen en werd hij voor de laatste 25 jaar van zijn werkzame leven kapitein. Kapitein van de Crescendo. Nimmer had kapitein Goes een huiselijk leven gekend en altijd was hij een spaarzaam man geweest. Toen de reder de Crescendo uit de vaart wilde nemen had hij hem kunnen kopen en zo werd hij zelf de eigenaar van het schip dat hij zo goed kende.
de haven in Ghana
“Het was in 1984 toen we in Ghana lagen afgemeerd”, zo begon hij. “ We hadden een vaste bemanning waaronder een oudere Chinese kok die nooit erg spraakzaam was”.
“Het was de taak van de kok om proviand in te slaan”, zo vertelde hij.” Zuivelproducten, vlees, groente en fruit en drank maar dan met uitzondering van de ‘Oude Bols’, die volgens het oude recept van meesterknecht G.J. Bots uit Schiedam 
(toevallig de overgrootvader van Annerie), vervaardigd werd en die we altijd in voldoende mate vanuit Rotterdam meenamen.“
Terwijl hij met ontzag over dit Goddelijk vocht sprak schonk hij onze glaasjes nog eens bij.
Toen vervolgde hij: “Het was die avond dat ik bij toeval, bij het passeren van de hut van de kok, hem voor het eerst zowaar een gesprek hoorde voeren in zijn gebrekkige Nederlands. Wat hij precies zei verstond ik niet maar ik hoorde hem meerdere malen met luide stem ‘komiel’ zeggen.
Ik schonk er toen geen aandacht aan en pas in de dagen daarna, toen we al weer op zee waren, was het mij opgevallen dat onze kok nog stiller was geworden dan dat hij gewoonlijk al was. Ik moest terug denken aan het voorval voor zijn hut en ik nam mij voor om ’s-avonds met hem een praatje te gaan maken want elk bemanningslid moet goed in zijn vel zitten.
Ik besloot hem op te zoeken voor het slapen gaan in de hoop dat hij tijdens een rustig gesprek zonder pottenkijkers kon vertellen wat hij op zijn lever had. Toen ik bij zijn hut kwam hoorde ik dat hij weer aan het mompelen was en opnieuw hoorde ik enkele keren de woorden komiel… komiel… zeggen. Gedreven door mijn nieuwsgierigheid klopte ik op zijn deur en riep zijn naam. 
Ik hoorde gestommel en het duurde even voor de deur openging. Het leek net of ik een klein ventje betrapte in de snoeppot. Dat was voor het eerst dat ik merkte dat we een hondje aan boord hadden. Een schatje met grote ogen die verlegen en een beetje bang naar me op keken… ach ja ik geef toe … ik was meteen verkocht…
De kok vertelde dat hij de pup in een bananendoos had gevonden tussen de andere etenswaren die in de kombuis waren gezet. Hij had vervolgens het beestje heimelijk mee naar zijn hut had genomen omdat hij bang was dat we hem terug op de kade zouden zetten…. Wat een gedachte…. Ik moest erom lachen. Zo’n puppy alleen op de kade achterlaten .. nee dat zouden we nooit doen.
Om een lang verhaal kort te maken … vanaf dat moment hadden we een eigen scheepshond. We noemde hem Komiel omdat de kok steeds ‘Kom Hier’ had proberen te zeggen.
Komiel de bewaker van de Crescendo
Zo was Komiel al maanden aan boord voordat we weer in Nederland waren. Hij groeide als kool en had geen enkele behoefte om op zijn eigen houtje van boord te gaan. Met zijn grote brede kop was het een echte grote lobbes geworden. Door de aandacht die hij van de bemanning kreeg was hij een kameraad geworden die niemand meer wilde missen. Komiel had zo zijn eigen routine van de dag. Wist precies wanneer de kok in de kombuis bezig was en lag tijdens het varen altijd op de brug aan mijn voeten. Alleen als de kok of ik, in een vreemde haven, van boord gingen wilde hij met ons mee de wal op. Dat was geen slechte gewoonte want in veel landen is het echt niet veilig om aan land te gaan. Het was duidelijk dat het schip de veilige plek voor Komiel was en dat hij die zou verdedigen tegen elke ongewenste gast. Niemand hoefde bang te zijn dat er onbevoegden het schip zouden betreden. En wat dacht je van de feestdagen die we onderweg meemaakten. Het was Komiel die op één of andere manier een gevoel van huiselijkheid gaf als we met de bemanning onder elkaar, ergens ver weg van Nederland, Kerst vierden.
Jaren gingen voorbij tot we afscheid van onze kok moesten nemen. De beste man was overleden op één van onze reizen. Afgezien dat we, de rest van de reis naar Nederland, slecht hadden gegeten, mistte iedereen zijn aanwezigheid en dat gold ook voor Komiel. Misschien was dat het wel waardoor Komiel nog meer naar mij trok en nimmer meer van mijn zijde weg wilde zijn. Automatisch groeiden Komiel en ik meer en meer naar elkaar. Ik had geen familie meer en nimmer ging ik zomaar van boord weg terwijl andere bemanningsleden wel gingen passagieren.
Het was de dag voor Kerst in 1990 toen we toevallig weer in Ghana lagen. Exact dezelfde plaats waar we ooit Komiel aan boord hadden gekregen. Ik moest naar het havenkantoor voor de vrachtbrieven maar er was behoorlijke onrust op het haventerrein waar havenwerkers aan het ruzie zoeken waren. Er dreigde een staking en ons schip moest haar lading nog kwijt.
Het was een flinke wandeling door de warme zon en terwijl ik over de stoffige kade liep met Komiel aan mijn zijde, kwam er een groep mensen op mij. Deze werkers waren niet veel goeds van plan. Ik ben geen held maar je kunt je nu eenmaal niet bang laten maken dus liep ik stug door. Ik weet zeker dat het door de aanwezigheid van Komiel kwam dat ik met rust werd gelaten en zonder kleerscheuren het havenkantoor bereikte. Op aanraden van de havenmeester heb ik toen gewacht tot de arbeiders waren vertrokken voordat ik weer naar het schip liep. Het was inmiddels donker geworden en alles leek rustig maar ook nu was het de schijn die bedriegt…. Ik was amper nog 100 meter van de loopplank verwijderd toen ik ineens een dreun op mijn achterhoofd voelde en ik knock out ging. Ik had me toch laten verrassen ….
Toen ik weer bij kwam met een knetterende hoofdpijn, lag ik aan boord in mijn hut, op mijn eigen bed, en was de bemanning bezig met water mijn hoofd aan het wassen. Op een kleed naast mijn bed lag Komiel. Uit mijn ooghoeken zag ik dat er een verband rond zijn kop was gebonden en dat hij zwarte kale vlekken in zijn vacht had. Het was daar en toen dat ik besefte dat ik mijn leven aan hem te danken moest hebben. De woede van de havenarbeiders was op mij gericht omdat zij ons schip moesten lossen terwijl zij wilden staken, maar het was Komiel geweest die de meeste pijn van die woede had moeten verduren.
Ik had tijdens de wandeling terug naar de Crescendo niemand gezien en was dus ook niet bedacht geweest op enig gevaar. Ze hadden me nabij het schip opgewacht om hun frustratie bot te vieren. Ik was op dat moment het slachtoffer.. pure pech… Een steen had mijn achterhoofd geraakt. Terwijl ik gestrekt lag heeft Komiel de aanvallers op afstand gehouden. Uit het donker waren ze nu met knuppels en fakkels tegen Komiel te keer gegaan om mij van mijn bezittingen te beroven. Dit was niet gelukt omdat Komiel al die tijd tussen mij en de aanvallers had gestaan. Door het geblaf van Komiel was de dienstdoende wacht op het schip gealarmeerd en was de bemanning mij te hulp geschoten. Komiel had zo al gauw tien minuten strijd moeten leveren tegenover de groep Ghanezen die door het dolle heen waren geweest. Pas toen mijn bemanning met alarmpistolen, lichtkogels en een luid kinkende sirene hen had doen laten afdruipen kon ik aan boord gebracht worden. Arme Komiel was mank geraakt, had meerdere brandwonden en een gapend gat midden op zijn kop opgelopen maar was zelf de loopplank op gestrompeld. Ik kan me bijna niet voorstellen wat voor strijd dat geweest moet zijn. Pas toen ik het relaas hoorde van de mijn mannen hoe Komiel daar dapper bezig was geweest en voor mij de klappen had opgevangen, stonden de tranen in mijn ogen.
Op het moment dat ik weer bij kennis kwam wilde Komiel mijn hut uit. De deur werd voor hem opengedaan en tot ieders verwondering strompelde hij naar buiten en ging hij boven aan de loopplank liggen. Nu hij wist dat ik weer bij kennis was wilde hij laten zien dat hij nog niet klaar was met dat gespuis en niet wilde wijken voor dreiging van hun brute geweld. We waren allemaal diep geraakt door zijn grote plichtsbesef.
Tegen alle gebruiken in zijn we de volgende morgen op 1e Kerstdag uitgevaren. Pas toen we de haven uit waren liet Komiel voor het eerst zijn kop hangen en toonde hij zijn ware zwakke conditie die hij tot dat moment verborgen had gehouden. Nu pas liet hij zich goed onderzoeken en beseften we dat hij veel meer pijn had moeten verdragen dan we eerst hadden gedacht. Het waren niet alleen de talloze brandwonden die hij over zijn hele lichaam had maar ook de meerdere fracturen aan zijn ribben die, als gevolg van de slagen die had opgelopen, hem bij elke ademhaling enorm veel pijn moesten bezorgen. Komiel bleek er zo slecht aan toe dat we werkelijk vreesden voor zijn leven. Vermoedelijk was bij het gevecht ook zijn kaak ontwricht geraakt waardoor hij de eerste weken vrijwel niets kon eten en hij alleen maar afviel. Vanzelfsprekend waren alle bemanningsleden enorm aangedaan door het leed dat Komiel was overkomen en er werd rond de klok bij hem de wacht gehouden. We konden niets anders dan hem verwennen en de tijd geven om te herstellen. We verwenden hem met alles dat we maar voor hem konden verzinnen. Komiel moest aansterken en hij kreeg het beste van de maaltijden die ook wij aten. Daar zorgde de nieuwe kok zelf hoogst persoonlijk voor. Zo is Komiel er uiteindelijk na maanden weer helemaal bovenop gekomen en had hij als vanzelfsprekend een plek aan de eettafel gekregen. Dit stukje respect dat Komiel van ons kreeg was meer dan verdiend ….
Zo is Komiel mijn grote held geworden en werden we echt onafscheidelijk. Dat is immer zo gebleven tot we in het jaar 2000 onze laatste tocht hadden gemaakt en we hier kwamen te liggen. Van de oorspronkelijke bemanning waren alleen Komiel en ik nog over. De Crescendo zou toen eigenlijk flink gemoderniseerd moeten worden om aan de moderne zeevaart deel te kunnen blijven nemen. Ik besefte dat dit het moment was om afscheid te nemen van het zeemansbestaan. Aan de kade zou de Crescendo voor Komiel en mij ons onderkomen blijven gedurende de rest van ons leven. Ik kon toen aan de ogen van Komiel zien dat hij moe was en voelde ook ik erg de behoefte naar rust. Komiel en ik wisten dat het genoeg was geweest. Het jaar daarop hebben we samen, als halve landrotten, kunnen genieten van de welverdiende rust. Toen is Komiel, toch nog heel onverwachts, gestorven. Zijn hart had het opgegeven. Ik was er kapot van en heb de maanden daarna troost gezocht bij het product van de meesterknecht G.J. Bots. Ik vond het naar dat ik hem geen waardig zeemansgraf had kunnen geven maar na de fase van verdriet en zelfmedelijden, besefte ik dat ik daar Komiel niet de eer gaf die hij verdiende. Zijn verhaal moest verteld worden.
Laten we nog even proosten op Komiel… dat heeft hij wel verdiend..!”
Opnieuw schonk hij het zoveelste borreltje in en toen ik even later op stapte om huiswaarts te keren voelde ik het gemis van Komiel. Misschien kwam het door de Oude Genever of was het toch de grote mand die daar al jaren lang leeg stond. Ik weet het niet. Wat ik wel weet dat ik het erg met Kapitein Goes had te doen. Wat zal hij verdrietig zijn geweest om het verlies van Komiel. Tegelijkertijd wist ik ook dat door te luisteren naar dit verhaal voor Kapitein Goes zijn trouwe vriend Komiel nog spring levend was….
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++